EN
Quick Links
ئەمڕۆ بەرگەی ئەندازەی داواکارییەکانمان بەرەو سیستەمێک دەگەڕێتەوە کە دەتوانێت ڕاستییەکەی هەڵگرێتەوە کە کاتێک لەسەر دانانی کارەبایەکی داواکاریمان هەیە هەمیشە ناگونجێت بە کاتێک کە دانانی داواکاریمان هەیە. وەکو مۆدێلێک بۆ نمونە، پانەلە کۆمەڵەیەکە لە ناکەوێتە چرۆکی دەستکردیان دەگاتە ناوچەیەکی نزم لە ناوەڕۆ، لەکاتێکدا زۆربەی خانووبەرەکان دەست دەکەن بە بەکارهێنانی زۆرترین کارەبایان لە سەرەتای هەوەر و دووبارە لە کاتی شەوکەلەکان. ئەمە جارێکە کە بەتەریەکان دەبێتە بەهێزکەر، هەڵگری کارەبای خۆرەکان لە کاتێکدا زۆرترین دانانیان هەیە. وە ئەمە دەبێتە شتێکی گرنگ لەبەر ئەوەی چۆن لەسەر داواکارییەکانی کۆمەڵەیەکی زۆر زوو دەگەڕێتەوە لە سەرتەختی ٣٠% لە ساڵانە بەپێی داتایەکانی داواکارییەکانی سۆلارکواتەر لە ٢٠٢٥. کاتێک خەڵک ئەم سیستەمە بەتەریەکان بە هاوبەشی لەگەڵ پانەلە کۆمەڵەیەکەیان داواکاری دەکەن، توانای هەڵگرتنی دەربارەی ٨٠% لەوەی کە پانەلەکانیان لە ماوەی ڕۆژێک دەکەنەوە دەداتەوە. ئەمەش واتە بەجۆرێک کە بەجۆرێک لەسەر داواکارییەکانی کارەبای خۆرەکان لە کاتی ڕۆژدا دەبێتە هۆی دروستکردنی سیستەمێکی گشتی کە بەرەو دایە و شەوەکانیش کار دەکات.
سیستمەکانی هەڵگرتنی هەواڵە لەگەڵ بانکەکانی بەتەریەکان هاوسەنگە لەگەڵ یەکتر دەبەن تاکوو هەڵگرتنی کارەبایەکی دووبارە بەردەست بکەن. لە ڕۆژەکانی خۆرپری دا خۆرەکان دەدرێن تاکوو ماڵەکە بکاربهێنن و هەر ئاوێتەیەکی لە کارەبایەکی لە بەتەریەکاندا دەخەن بۆ بەکارهێنانی دواتر. ئەگەر بەلەندی ئاوی دەرکەوێت یان شەو دێتەوە و بەرهەمهێنانی خۆر کەم دەبێت سیستەمەکە یەکەم کارەبایەکی لە بەتەریەکاندا هەڵگیراوبێت دەکاربینێت پێش ئەوەی بگەڕێتەوە بۆ بەکارهێنانی کارەبایەکی لە تورێدا. یەکەکانی کۆنتڕۆڵکردنی زیرەکان دڵنیادەکەن کە زۆربەی کارەبایەکی خۆری کە دروست کرابوو بە بەردەوامی بەکارهێنراوە کە دەکەوێتەوە بەهایەکانی کارەبایەکی لە کۆمپانیایەکانی کارەبایەکی لە دوای ئەو کاتانەی کە بەهایەکان زۆرە. واتە، هەروەها هەڵگرتنیکی تریش هەیە لەو کۆنکرێتەکانەش دەستیان لە کارەبایەکی دەگرێتەوە هەرکاتێک کە کەمی کارەبایەکی هەبێت تاکوو ئامێرە گرینگەکان بە بەردەوامی کاربکەن بێ ئەوەی کەسێک دەستی بکاران بێت.
لە ناوەڕۆی سیستەمە سۆلاری مۆدەرنەکان هایبرید ئینڤەرتەرەکان دەنیشینن، کە وەک کۆنتڕۆڵکەرەکانی ترەفیک دەکاریبەینەوە لە نێوان پانەلەکان، یەکەکانی مەخزەن و لاینە سەرەکییەکانی کارهەبایی. ئەم جووتیە زانا دەتوانێت چەند کارێکی لە یەک کاتدا ئەنجام بەدات: یەکەم ئەوان DC (کارەبای کورت)ی لە خۆرەوە دەگۆڕنە AC (کارەبای درێژ) کە دەتوانین بەکاربهێنین لە ئامێرەکانماندا. دواتر دەبیننەوە کەتێ چاودێری بایتەریەکان دەکرێت و کەتێ ڕەش دەکەونەوە بۆ ئەوەی دەورەوە بەسترابێت. هەندێک مۆدێلی نوێتریش زۆر زاناکەن. ئەوان دەبیننەوە چی دەوەدۆرەوە لە ماڵەکەدا لە راستی کاتدا و فیکریان دەکەوێتەوە کە ئایا دەبێت هێزی زیاد بەڵاتر لە ئەو بایتەریانە بگەڕێتەوە بەجۆرێک کە لە بەرەسەری گرید بەسترابێت. ئازموونەکان نیشان دەدەن کە ئەم رێگە زاناترە سیستەمەکان بە باشتری کار دەکەن لە نێوان ١٨ تا ٢٥% لە مۆدێلە کۆنترەکان. و بۆ خەڵکی سادەیش کە لە ئەم خانووەکاندا دەژین؟ ئەوان بە نزیکەیی دوو جارەوە بەکار دێنن لە هێزی خۆیانەوە لە ڕۆژێکدا، کەواتە هەژاندنی کەمتر و کەمترین ڕەخنەگرتن لە سەرچاوەکانی دەرەوە.
ئەمڕۆ بەستۆرەکانی کارەبایی باشترین کاریان دەکەن بۆ دەستگرتن لە کارەبایی خۆری زیاد کە لە کاتی خۆر هەڵدایەوە و دواتر لە شەو یان رۆژە کۆڵانەکاندا بەرهەم بێنن. ئەمەش واتە پانەلەکانی خۆر دەست دەکەن بە کارکردن نەک تەنها لە رۆژ و بەڵکو لە شەو و رۆژیش بەردەوام دەبێت. ئەمەش بەرگری دەکات لەوەی لە تورەی کارەبایی گشتی زیاتر بەکارهێنرێت. بۆ نموونە بەستۆری لیتیۆمی ١٠ کیلۆوات/هورەمەکان. زۆربەی خانووەکان دەست دەکەن بە کارکردنی ئەم بەستۆرە بۆ هەڵگرتنی چیروکە سەرەکییەکان وەک ڕووناکی، تۆستر و شایدە چەند ئامێرێکی تر لە نێوان ١٢ تا ١٨ کاتژمێر کاتێک خۆر نیە.
چیدمانە سولاریە هیبریدییەکان پانەلە سولاریە سادەکان بە یەکێک لە چارەسەرەکانی بەرگە سەرکەوتوو دەبەستن، دەستەواژەیەکی زۆر ئەندازیاری ترانسفۆرمەر دەگرێن کە یارمەتی داڕشتنی کاربەدەرەکان دەدات بۆ بەکارهێنانی چەرمەکیان خۆیان. کاتێک زۆری لە بیرکاری دروست دەبێت، ئەم سیستەمانە ئەوە دەنێرنە بەرگەکان بەجۆرێک کە هەموو شتێک لە تورێدا دەنێن، ئەمەش یەکسانی باشتر لەنێو کاتێک کە ئاوی دەکرێت و کاتێک بەکار دێت. بەشی گرینگ ئەوەیە کە نەرمەکاڵاکەی بەڕێوەبەری ئاوی دەبێتە هۆی فێربوونی چۆنیەتی بەکارهێنانی ئاو لەخانەوە بەردەوام دەبێت. هەندێک سیستەم حتا هەواڵەکانی هەواڵدەرییەکان دەبینن تا بزانن کەی رۆژە خۆرەکان دەچن و کەی رۆژە کۆڵەکەکان دەچن، ئەمەش ئەو کاتە دەتوانن بەرگەکان لە کاتێکی باشترین باریان کەن و دەرباری ئاوی لە کاتێکی گەورەترین بەکاریان هێنێت.
ئەنالیزەکانی داهاتوو لە هەڵگرتنی خانوویی خۆرەکان نیشان دەدەن کە خانووەکان کە بەستەریان هەیە ڕێژەی خۆبەشکردنیان بەرزترە بە تاکو ٦٠٪ لە کاتێکدا ئەوانەی کە بەستەریان نیە تەنها ٢٠-٤٠٪ دەگات. ئەم پێشکەوتنە دەبێتە هۆی گرنگی زۆری سیستەمەکانی بەستەر لە ناوچەکان کە هەبووەیەکی کاتی هەیە یان بەرەوپێچەکانی کرێی کارەبای زۆر، کە بەشێکی ٥٨٠-١٢٠٠ دۆلاری لە ساڵ بەرەو دابەزینەوە دەگات (پۆنمن ٢٠٢٣).
خانووەکانی خۆرەوە بەستەریان هەیە گەمارۆیان لە تۆڕەوە کەم دەکاتەوە بە هەڵگرتنی ئەنەرژی ئەواڵەکان بۆ بەکارهێنانی شەوەوە. بەستەرەکانی لیتیۆم ئایرۆن فۆسفەیت (LiFePO4) تا ٩٨٪ کارامایی لە سەرجەم چارج کردنەوە دەگەیەنن، ئەمەش دەبێتە هۆی کە خانووەکان ٤٠-٨٠٪ لە پێویستیەکانیان لە تۆڕەوە بەرگە بگرێن. ئەم گۆڕانە دەبێتە هۆی زیادکردنی ئازادی ئەنەرژی و کەمکردنەوەی هەڵوەشانەوەی درێژخایەن لە کارەبادا.
سیستەمە هیبریدییەکان بە بەکارهێنانی بەرگە سەرچاوەی خەزنی کارەبایی، لە کاتی شکانی تۆڕی کارەبایی، بەرگەی کارەبایی بۆ ئامێرە سەرەکییەکان وەک فریژەرەکان، ئامێرە پزیشکییەکان و ڕووتەرەکانی ئینتەرنێت بە خۆکاری دەستپێک دەکەن. بەتەریەکانی خەزنی کارەبایی کە بە خۆر هەڵگرێنەوە، لە ماوەی چەند میلیسێکۆندێک دەستبەکار دەکەن کە کارەبایەکە شکاندەوە - لە کاتی شەڕەف و یان ناکارامانییەکانی تۆڕەکەدا بەرگەیەکی گرینگیان دەبەخشن.
لە کاتی هۆرسێنی ئێلسا (٢٠٢٣)، مانگە فلۆریداییەکان کە بەتەری خەزنیان ١٠-٢٠ کیلۆوات/هورەتیان هەبوو، لە ماوەی ٣-٥ ڕۆژ کارەباییان هەبوو، بەڵام مانگەکانی تر کە بە تۆڕەکە گرێدراون، دەست لە کارەبایەکە هەڵدەگرت. ئەمەش لە ناوچەکانی تریش دیارکراوە کە شۆفەرە زۆرە، کە سیستەمەکانی خۆر-بەتەری لە بەکارهێنانی ژێرەکانی ڕزگارکەر ٧٢٪ کەمکردۆتەوە (ڕاپۆرتی ئاسایشی ئەنێرژی ٢٠٢٤)، کە ڕۆڵێکی گرینگیان لە بەرگەیەکی ئەکەدی هەیە.
کاتێک پانەلە کۆی سەوزەکان بە یەکەوە کار بکەن لەگەڵ مەخزەنی کارەبایەکی، سیستەمێکی توانایی دروست دەکەن کە دەبەزێتەوە لەو کارەبایەی کە پێویستە لە ڕووی گریدەکەوە دابین بکرێت لە کاتی سەرەنڕایەکان کە تێچووی زیاترە. خەڵکیش کە ئەم سیستەمانە دابەزێنن، کارەبای خۆرەکانیان دەخەن کە لە نیوەی رۆژ دروست دەبێت، دواتر ئەو کارەبایە بەکاردێت لە شەو کاتێک نرخی کارەبای زیاد دەبێت. لە گەڵ ئەو تازەکۆکانەوە، خێزانەکانیش کە بەتەریەکان بە یەکەوە لەگەڵ سەوز بەکاردێنن، دەبەزێنەوە لە نیوە تا سێچارەکی ئەوەی کە دەرباچوون لە کارەبایەکەیان دەکرد بەرامبەر بە خەڵکیش کە تەنها لە گریدەکە دابین دەکەن (RAP2024). بە گۆڕانی زیاتر لە کۆمپانیاکانی کارەبایەکە بۆ دانانی نرخە جیاوازەکان بەپێی ئەو کاتەی خەڵک کارەبای بەکاردێنن، ئەم جۆرە سیستەمە بەردەوام بەهایەکی زیاتری لەخۆ دەگرێت.
باتەریە نوێیەکانی لیتیۆم ئایرۆن فۆسفەیت (LiFePO4) ١٢-١٨ ساڵ دەوەرێت - هەمان سەرەتەوە یان زیاتر لە ماوەی عمری پانەلە سەوزەکان - کەم کردنەوەی هەڵوەشاندنەوە و زۆربەستنی دەربەز لە ماوەی کات.
| پۆشەی سیستەم | ماوەی عمری ناوەندی | هەنگاوەکانی گۆڕین (٢٠٢٥) |
|---|---|---|
| پانڵە سوری | ٢٥-٣٠ ساڵ | ٦,٨٠٠ - ١٠,٢٠٠ دۆلار |
| Battery lifepo4 | ١٥-٢٠ ساڵ | ٤,٥٠٠ - ٧,٥٠٠ دۆلار |
لە تەحڵیلی بەرهەمەکان دەردەکەوێت کە زیادکردنی مەخزەن لە پڕۆژە سۆلارەکان دەبێتە هۆی زیادبوونی دراوەکانی ٢٩–٨١٪، لەگەڵ ئامانجە ڤیدرالییەکان وەکوو کرێدیتی ٣٠٪ ی داھێنان کە بەرەو پێشبردنی ماوەی سەرجەم دەگاتە دووبارە فراوانبوون.
باتەریەکانی LiFePO4 دراوەکانی باشی بەرهەم دەهێنن لەبەر ئەوەی ژیانی چاکتران هەیە کە زیاتر لە ٦,٠٠٠ کارکردن و هیچ چاککردنەوەیەک نیاز ناکەن—کە دەبێتە هۆی درێژترین سەرما بەردەوامی وەکوو باتەریەکانی سەرەش. لە هەرگیزەکانی گەرمسا، سیستەمەکانی سۆلار-وەکوو-مەخزەن لە ماوەی ٦–٩ ساڵ بەرامبەری سەرجەم دەگاتە دووبارە فراوانبوون و دراوەکانی خاڵی ١٧,٤٠٠–٢٣,١٠٠ دۆلار لە ماوەی ٢٠ ساڵ دەبەخشن (پەرەوەندی نەتەوەییی دراوەکانی نوێکاری ٢٠٢٣).
بە کەسکەوتنی ژمارەکان، بەزاری بەتەرییەکانی ماڵداری دەبێت چەندین راپەرەوی زۆری لە چەند ساڵی داهاتوودا ببینێت. لە ساڵی ٢٠٢٤ دەستی لە کۆی ١.٩٦ میلیارد دۆلار دەگرێتەوە بەڵام بەپێی گۆڕەپانی سنەس ئینسایدەر لە ساڵی ڕابردوو دەستی لە کۆی ٥.٦ میلیارد دۆلار بەرز دەبێتەوە تا ساڵی ٢٠٣٢. چۆن؟ بەڵام خەڵک لەمڕۆزەدا زیاتر بەرەو پارەدانی کارەبای خۆیان دەچن، تورێکانی کارەبا هەمیشە هەڵوەشانەوەیان هەیە، و دەوڵەتان ڕۆیشتنی پارە دەکەنەوە سەر چارەسەرە نوێکارییەکان. شتێک کە هەموان لە رۆژانەدا ئەوەندە دەبینن ئەوەیە کە بەتەرییەکان هەمیشە لەگەڵ پانەلە سۆلارەکان وەک یەکەوە دەبەن. لە هەر دە سەرۆکی سۆلاری نوێیەکان دە تا هەفت لەگەڵ بەتەری دەکەونەوە. کاتێک ئەم دوو تەکنۆلۆژیایە کار لەگەڵ هەم دەکەن، بەندەماڵەکان دەکرێت پارەیان بچووەوە چونکە سیستەمە ئاسۆییەکان دەزانن کەوانە بەکارهێنی هەڵگرتنی کارەبای لە خۆپارێزراوەکان وانە بەکارهێنی لە تورێکانی کارەبا لە کاتانی سەرچووەندییە گرانەکان.
تەکنۆلۆژیای پێشترین، لەگەڵ بەتەریەکانی دۆخی سەرەوە و ئەو سیستەمە تێچوونەکانەی مۆدیولی، نزیکەی ٢٨٪ زیاتر لە هێزی یەکەیی بەرەوپێش دەخەنەوە بەهای لیتیۆم یۆنی کۆنەکان. کاتێک خانووبەرەکان بە ئەو سیستەمەکانە هاوبەش دەبن، دەسەڵاتدارەکانی خانووبەر دەتوانن بە ئۆتۆماتیک ڕێکخەرەوەی گەرمی و ساردی و داشارژی ئۆتۆمبێلە ئەلیکتریکیەکانیان بەیەکەوە بەڕێوەبەن، ئەمەش بەهەڵبژاردنێکی گەورەی لە هەڵوەشاندنەوەی ئەنرژی دەکات. کۆمپانیاکانی سەرکەوتوو دەستیان کردووە بە فرۆشتنی پاکەتەکانی تەواو کە پانەلە خۆرییەکان دەگرێتەوە بەگەردووی وەچوونە ئەنرژییەکان، کە زۆرجار لەگەڵ گارانتیەکی ٢٥ ساڵەییەکانەوە تەمۆک دەکرێن. ئەو مەرجە گارانتییانە دەریدەکەن چۆن ئەو نەوتە سیستەمەکانە زۆرتر دەماوێت لە چاودێری داشارژ و لە بەکارهێنانی ڕۆژانەدا.
لە تۆمارکردنێکی ٢٠٢٥ دا ٢,٨٠٠ خانووبەری ئەمریکای باکوور وەکوو بەرهەمەکانی تۆمارکردنێکی گەورە دەربارەی گۆڕانکاریەکانی داپۆڕینەوە لە داپۆڕینەوەی بەتەریەکان بە پانەلە خۆرییەکان:
| مێتریک | پێش داپۆڕینەوەی ESS | دواتر داپۆڕینەوەی ESS | بەهێزبوون |
|---|---|---|---|
| پەیوەندی بە تۆڕ | 82% | ٢٩٪ | -٦٥٪ |
| خۆبەکارهێنانی خۆر | 41% | 89% | +١١٧٪ |
| پاراستنی توندی ساڵانە | $880 | $2,340 | +166% |
دەرکەوتنەکان هاوشێوەی ئەوەیە کە زۆرێک لە هەڵمەتدارەکانی بازاڕ دەربارەی بازاڕی پاراستنی توندی ماڵ دەربڕیان کردووە. لەو پێشبینییەدا دەرکەوتووە کە ئەم بەرهەمە بەهایەکی ٣٥ ملیار دۆلاری لە ساڵی ٢٠٣٤ بەدەست بێنێت، چونکە بەتەرییەکانی لیتیۆم ئایرۆن فۆسفات هەر ساڵەکە بەهایەکەیان دووبارە کەمتر دەبێت لە ڕادەیەکی ١٤% دا. دانیشتوانی ماڵەکان کە لە ناوچەکانی شۆفێژ و بارانی زۆر دەژین، ئێستا سەرگرمیان لە پاراستنی توندی دوو رۆژەوە بە بێ توندی خانەیی دەکات. ئەم سیستەمە تیپیکییەکان بەشێک لە سیستەمی توندی خۆرەکانی سەر چاتەکان و دوو بانکی بەتەری جیاواز دەکەوێتەوە بۆ ئەوەی ئامێرە سەرەکییەکان کاریان لە ماوەیەکی درێژدا دەوام بێت هەرچی لە هەوا کەوتەوە توندی لەبەرکردەوە.
بەتەری پاراستنی دانیشتوانی ماڵەکان دەتوانن توندی خۆرییە زیادەکان بپارێزن لە کاتی توندی نەهەڵوەدا بەکاربهێنن، کە ئەمەش بەستنەوەیان لە تۆڕی توندی کەم دەکات و هەژماری توندیش کەمتر دەبێت.
بەڵێ، سیستەمە هیبریدییەکان دەتوانن لە کاتی شکستنی تورێ بەرگری لە بەکارهێنانی کارەبای گرید بکەن و ئەو ئامێرانەی کە گرنگن بەردەوام ببن لە کارکردن.
بەتەریەکانی لیتیۆمی فۆسفات لە ماوەی ١٢ تا ١٨ ساڵ دەوەر بخات، کە دەگەرێتەوە یان زیاترە لە ماوەی کارکردنی خۆیەنەکانی پانەلە کارەباتییەکان.
لەگەڵ گۆڕانی سیستەم و مەودا، ماوەی دەستگەشتن بە داواوەری لە ٦ تا ٩ ساڵدا دەگاتە ١٧،٤٠٠ دۆلار تا ٢٣،١٠٠ دۆلار لە دوو ساڵ