EN
Quick Links
بەتەریە لیتیۆم-ئایۆنییەکان لە شێوەیەکی جیاواز کار دەکەن لە بەتەریەکانی تر زۆرتر، چونکە ئەوان هێزیان لە ڕێگەی هەڵکەوتنهێکانی لیتیۆم دەخەزن کە لە نێوان ئەنۆد و کاتۆدەکانیان دەگەڕێن. کاتێک ئەم بەتەریانە بەرهەمهێنان دەکەن، ئایۆنەکان لە ئەنۆدەوە دەچنە کاتۆد، شتێک کە جیاوازیەکی سەرەکی لەگەڵ بەتەریەکانی کۆنترەوە دەبێت. ئەم پرۆسەی ئەلێکترۆکیمیایە دەستێک زۆر زۆر زووتر دەبێت لە نێوان ئەلێکترۆنەکان، کەواتە ئامێرەکان زووتر دەبێتەوە و لە کۆیەکەدا بە ئاسانی کار دەکەن. بەتەریەکانی سەرەتی وەک بەتەری سەرەتی لەم شێوەیە ناکارەن. ئەوان لە ریاکسیۆنە کیمیاییە ئاڵۆزەکان دەبێت کە دەمەوێت بەردەوام بن، بۆیە دووبارە بارکردن زۆر کات خستووە و ناتوانن هێزی لەناو خۆیاندا بەردەوام بەردەوام بخەزن. بۆ هەر کەسێک کە هێزی بەرکەوتی تەواو بۆ ئامێرەکانی وەک تەلەفۆنەکانی زیرەک و ئۆتۆمبیلە ئەلێکتریکییانە بۆ دەستەسەر بێت، بەتەری لیتیۆم-ئایۆنییەکان هەر لە سەرەتایەوە بەتەریەکانی باشترن.
کیمیایەکانی بەتەری کۆنەکان وەک ئەسیدی سەربەست و AGM ناتوانن لەگەڵ ئەو پێشکەوتنانەی کە تەکنۆلۆژیای لیتیۆم-ئایۆنی بەدەست هێناوە ڕەق بکەن. بەتەری ئەسیدی سەربەست بۆ نموونە، بە ئەندازەیەکی گشتی دەمەوێت کاتێک بەرەوە داوا دەکرێت و زۆربەی خەڵک تەنها نیوەی چالاکییەکەیان دەبینین پێش ئەوەی داوا بکەنەوە بۆ دووبارە بارکردن. ئەمەش دەبێتە هەڵوەشاندنەوەی توانای کارەبایی بەبێ کارێکی سەرەکی. بەتەری AGM لە بەتەری ئەسیدی سەربەستەکانی تر باشترە بەڵام زۆرتر نە. هێشتا دەست دەکەوێت لەگەڵ کۆڵانەکانی دەروونی کە زۆر دیار دەبن لە کاتی بەکارهێنانی زۆر زۆر. هەروەها هەر دوو جۆرەکەش هەڵەیەکی دیاریان هەیە کە لە کاتی بەکارنەهێنانیشدا دەرەوە دەکەوێت کە دەبێتە هۆی سەختی لە دەسکردن و هەوڵدان بۆ گۆڕین زۆرتر.
لە باریای هەڵبژاردنی ژیری تەن①، وشانکارەکانی لیتیومی نوێ کارەکی دەستنخۆرتر لەسەر ئەمکاری بەڕێزی بەرواردا و شەکستنەوەی خودکاری کەمتر دەردەخات. لە باشترین ڕووبەری ئەم مەobyەکەدا، [گاید کاملی لیتیوم vs باتەریەکانی سیداوەی پاب] (https://www.powerssonic.com/blog/the-complete-guide-to-lithium-vs-lead-acid-batteries/) ببینە.
بەتەریەکانی لیتیۆم یۆنی دەتوانن چالاکییان لە کاتی چاڕج کردنەوەی دووبارە بدۆزنەوە. دوای تەواوکردنی دەربارەی ٥٠٠ چاڕج، هێشتا دەربارەی ٨٠٪ گنجینەی سەرەتییان لەبەر دەگرێت. ئەمەش واتە ئەم بەتەریانە دەمێکی زۆرتر لە بەتەریە کۆنترەکان دەخایەنێت. بەتەریە کۆنەکانی ئەسیدی سەرەش دووەمەکانی دیکە دەکەن. سەرەتاسر دەست بە لەدواندنی گنجینە دەکەن، دەربارەی ٢٠٪ لە دوای ٢٥٠ چاڕج کەم دەبێت. کەمبوونەوە لەم بەتەریانە زۆر خێراتر دەگرێت. لە بەکارهێنانی ڕاستەقینەدا، نۆخە بەتەریە ئەسیدی سەرەنی جۆرە بەهای کەمەکان زۆرجار لە دوای ٢٠٠ تا ٣٠٠ چاڕج کار ناکەن چونکە گنجینەکەیان زۆر کەم دەبێت. ئەمەش دەری دەکەوێت چۆن بەتەریەکانی لیتیۆم گرنگترن.
باتریەکانی لیتیۆم یۆن لەگەڵ گۆڕانکاری گەرمی خۆیان چاک دەکەن، کار دەکەن لە نزیکەی دوای ماندووی 20 پلەی سێلیزیۆس تا تەنها 60 پلەی سێلیزیۆس. ئەمەش ئەوە دەکاتە هەڵبژاردنێکی باش بۆ سیستەمەکانی پاشەکەوتی هەڵگرتنی هەواڵی خۆرەوە لە ناوچە جیاوازەکانی دنیا. دیوارە گەرمیە گەورەکە ئەمەش دەکاتە هۆی ئەوەی بە تێپەرەیی کار بکەن هەر کاتێک هەم بەردەوام بەردەوام یان توند توند بێت. هەڵبژاردنە کۆنەکان وەک باتریەکانی سەربەستی سەربەست و AGM دیکە دەربارەیەکی جیاواز دەکەن. کاتێک هەوا زۆر گەرم دەبێت، ئەم تەکنۆلۆژیایەوە دەست دەکەنە لە دەرکردن، کە دەتوانێت هۆی کێشە لە کارایی ببێت لە ماوەی زەمانێکدا. لێکۆڵینەوەکان نیشان دەدەن کە لیتیۆم یۆنەکان دەمێننەوە دەکەن کارەکانیان هەتا کاتێک گەرمی دەگۆڕێتەوە هەر رۆژێک.
هەڵدانی بەتەرییەکان چۆن دەگەڕێنەوە دەریان دەکات چۆن لە مەرجەکانی خۆیاندا هەڵدەگرێن. مۆدێلەکانی لیتیۆم یۆن لەو ناوچەیەدا باش دەکەن، دەربارەی ٢ تا ٣% لە مانگێکدا دەرباز دەکەن. ئەمەش یەکێک دەکاتەوە بۆ سیستەمەکانی خۆر کە هەریەکەیان هەڵدەگرێتەوە کە چاوەڕوان دەکرێت دەستپێکی رۆژ بۆ شەو بەردەوام بێت. لە کاتێکدا، بەتەرییەکانی پێشووی سەربەستی سەرەیی لە ١٥٪ دەرباز دەکەن. ئەمەش وای دەکات خەڵکیش لەوانەیە بیچیتەوە و دووبارەیان بار بکەن کە کاری زیادی لە ماوەی کاتێکدا دەکات. داتاکانی پیشەسازی دەریان دەکاتەوە کە هەڵدانی بەتەرییە کۆنەکان زیاترە و هەروەها هەڵوێشیان زیادترە. زۆربەی پیشەسازان لەم بوارەدا دەچنە سەر مۆدێلەکانی لیتیۆم یۆن سادەترین ئەگەریان هەیە و کاری کەمتریان دەوێت لە کۆتاییدا.
کاتێک لە سیستەمە کەرەستەخانەییەکاندا بەکار دەهێنرێت، بەتەریەکانی لیتیۆم یۆنی بە شێوەیەکی زۆر باش دەستگەیشتن و بەکارهێنانی ئەنرژی دەبەزێنێت، چونکە زۆر خێاتر لە پانەلە کەرەستەخانەییەکان دەست دەکەن. ئەمەش بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ وای دەکات کە ئەنرژی لە سیستەمەکەدا خێاتر بگات، کەواتە کمترین ماوەی چاوەڕوانی و باشترین کارایی بەدەست دێت. هەروەها یەکێک لە چەمکە باشەکانیش ئەوەیە کە بەتەریەکان ئەو زۆریەی خۆراکی خۆرەوە دەگرێن. ئەو ئەنرژیەی کە لە ئێستادا پێویست نییە دەخەنە ناو بەرگە و لە بەهای کارەبایەکان دا دەخەرجێن، کە دەبێتە هۆی پاراستنی پارە. لە نموونە زانستییەکانەوە دەبینین کەسەکان کە لە بەتەریەکانی سەربەستی کۆنەوە گۆڕان بۆ بەتەریەکانی لیتیۆم، مامناوەندیان لە پاراستنی ئەنرژی ٣٠% زیاد کردووە. بۆ هەر کەسێک کە بیر لە کەرەستەخانە کردووە، سەرفی کۆمەڵێک بەتەری باشی لیتیۆم ڕێگایەکی باشە هەم بۆ دەستووری زەوی و هەم بۆ داهاتووی مالی.
دەسەڵاتدارەکانی خانوو بە زۆری دەگەڕێنەوە بەریە لیتیۆم-ئایۆنییەکان بۆ ئەو پشاندەنەی کە بەستەری زۆرتر لە بستەری بچوکتر دەخەن. مامناوەندی بچوکی ئەم بەریانە دەتوانێت لە هەر کوێیەک وەک لەژووری سێتی ڤێژینەوە تا دەخانی ڤاراژەکان بچینەوە و هەروەها بە باشی کاریان دەکات. بەڵام ئەو بەریە کۆنەکانی ئاسیدی سەرەش دووەمێکی تر دەکەن. ئەم سیستەمە کۆنە بەردەوام هەوڵ دەدەن بۆشایی زۆر نەکەن بۆ خۆیان بەڵکو بۆ دەوروبەرەوەیش بەڵێنەوەی توندیان دەکات بۆ ئەوەی ئاسایی بێن. کە ئەمەش لە زۆربەی شارەکاندا کاریگەر نییە کە بۆشایی لەبەرکەوتووە. نوێکاریەکانی دوا لە تەکنۆلۆژیای بەریەکان دەبێتە هۆی گزینەکانی خانووییە نوێکان کە ئێستا لە بازاڕەکە دەستسەپێن. دەرچووبوونکارەکان توانیون رێگەیەکی دۆزەنەوە بۆ بەدەستهێنانی زۆربەی کارامەیی لە کۆنترۆڵکردنی بۆشایی، کە ئەمەش لە کۆنترۆڵکردنی زیادبوونی بەکارهێنانی ئەنرژی خانووییەکانی ئێستا زۆر گرنگە. هەرکات خێزانەکان زیاتر بەرەو سەرچاوەکانی نوێکاری وەک پانەلەکانی خۆر بگەڕێن، ئەمە بە شێوەیەکی زۆر گرنگ دەبێتە هۆی ئەوەی هەڵبژاردنی پشاندەنەکان کە لە بۆشایی سەربەخۆ دەکاربنەوە.
HES16FT بە بیری واتەی خانەیی دروست کراوە، ٥١.٢ فۆلت و ٣١٤ ئەمپێر کاتێکی لە یەک کۆمەڵە دەخات کە کارەبایەکی زۆر لە کاتێکی گرینگ دەخەزنەوە. ئەوەی ئەم سیستەمە جیا دەکاتەوە بەڵام ئەوەیە کە چەندە بچوکە لە گەڵ ئەو کارانەی کە دەتوانێت بۆ ئەنجام دا بێت. لە کاتێکدا هیچ شوێنێکی زۆر ناگرێت، بەڵام دەتوانێت ڕووناکیەکان بەردەوام بکاتەوە و ڕیفریژیراتۆرەکان لە کاتی کەمبووی کارەبا دا بەردەوام بکات لە کارکردن. خاوەنەکانی خانوو کە ئەم سیستەمانەیان نصب کردووە زۆرجار دەڵێن چۆن بەردەوامیان هەیە لە ماوەی کات. خێزانێک حتا گەریان گوێم لە من کرد کە کۆپیلەکەیان لە کاتی شۆرەکی زستانی ڕاپەرەوە دا بەردەوامی کارەبایان هەبووە، کە ئەوەش لە خۆرەنەوەی لولەکانیان و خۆراکەکانیان لە هەڵوەشاندنەوە دا خەڵک کرد.
باتری HES32FT دەرئەنجامی باشی دەبینێت کاتێک کەسێک هەوڵی بەکارهێنانی قۆری چالاکی زۆر هەبێت. بە شیکردنەوەکانی 51.2 فۆلت و 628 ئەمپێر-کاتژمێر، ئەم بەهێزە دۆخە بۆ خانوویەکی گەورە یان شوێنێک کە مەصرفی کارەبایی لەسەر ئاسمان دەڕوات دروست کراوە. ئەوەی ئەم باتریە بەتایبەت دەکات، تەنها ژمارە ناخۆییەکان نییە. ڕێکخراوەکە تۆماری لە زۆرترین ڕادەی کارایی و دەمەنێکی زۆرتر لە زۆرینەی هاوپەیمانەکانی بازاڕ دەکاتەوە. واتە هەموو جۆرە بەهێزکردنەوەی ئاسایشیش لەخۆ دەگرێت. لە سیستەمی کۆنتڕۆڵکردنی گەرمییەوە تا بەستنەوەکانی بەهێزکراو، ئەم باتریانە گرێبەستە گەورەکانی پیشەسازی فراوان دەکەنەوە بۆ ئەوەی بەکارهێنەرەکان لەبارەی هەڵوەشانە خەطرناکەکان لە کاتی کارکردنی نۆرماڵ دڵنیابن. بۆ هەر کەسێک کە باری چالاکی زۆریان هەیە رۆژانە، ئەم مۆدێلە دەرئەنجامی خۆی بەسەرکەوتووییەوە نیشان داوە بە بەستنەوەیەکی بەهێز.
بەتەریەکانی لیتیۆم-یۆن لە نیوەتی یەکەم باوەڕ بەهایەکی گران بەدیار دەکەن، بەڵام زۆربەی خەڵک دەست دەکەنەوە کە لە ماوەی درێژ دا پارەیان دەخوێننەوە چونکە هەم هەڵوەشاندنی ئەنەرژی و هەم چارەسەرکردنی مەترسییەکان کەم دەکەنەوە. لەگەڵ هەندێک لێدوانەوە دەردەکەوێت کە مالیکانی خانوو کە دەگۆڕنە سیستەمی لیتیۆمیان، بەشێکی تەواو لە کاتژمێرێک دەربارەی ٣٠٪ کەمتر لە بیلی برق دەبینن لە ماوەیەکی دەی ساڵەوە لەگەڵ تەکنۆلۆژیای کۆنتری بەتەری. کاتێک دەتوانیت بۆ گرێبەستی ئەنەرژی دەستنیشان بکەیت، گرنگە کە بیستنەوە لەسەر ئەوەیە کە چەندە لە دەستپێکدا بەدیار دەبێت. وێنەی ڕاستەقینەکە لە بەدیارکردنی هەموو شتێک دەردەکەوێت کە لە ماوەی ساڵان دەوەرێت، لەگەڵ گۆڕینەکان و کاراییەکان. بۆیە یەکسان زۆر خەڵک بەتەریەکانی لیتیۆم-یۆن دەبەژێننەوە هەرچەندە بەهایەکی زیادیان هەیە لە سەرەتا.
بەتەریەکانی لیتیۆم یۆنی هەمیشە هەڵوێستێکی کەمتر لە جۆرەکانی AGM (Absorbed Glass Mat) دەوێت، کە دەبێت هەموو کاتێک دڵنیابکرێتەوە و هەتا هەندێک جار دەبێت شیمیای بەتەری هەڵوێست بکرێت. تەخەسوسییەکانی ئەنرژی دۆزیوەتەوە کە گۆڕینەکە بۆ تەکنۆلۆژیای لیتیۆم دەبێتە هۆی کەمبوونەوەی کاری هەڵوێست بە نزیکەیی ٧٥٪، کە بە واتایەکی دیار دەبێتە هۆی پارەی بچووکتر لە ماوەی کاتێکی درێژ. ئەم بەتەریانە دەمێنرێنەوە بە دەرکردنی هەڵوێست، بۆیە بەهەریەکی باشتریان هەیە بۆ هەر داواکارییەکی پارەیی و سه‌ه‌وازی کارکردن. مالکانی ماڵ کە دەیانەوێت چالاکی بەستەنەوەیان هەبێت بەبێ هەموو ئەو مەترسییانە، لە ماوەی کاتێکی درێژدا بەتەری لیتیۆم چۆنیەکی زۆرتر جذابە.
