EN
Quick Links
باتریەکانی لیتیۆمی دووبارە بارکردنەوە دەتوانن هەڵواسینەوەیەکی گەورەی ئاگر بەهێز بکەن چونکە شتێک هەیە بەناوی دۆخی گەرمیی کۆنترۆڵ نەکراو. ئەمە بەشێوەیەکی بنەڕەتی دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی باتریەکە دەست بە گەرمکردنی خۆی کۆنترۆڵ نەکراو دەکات ودەتوانێت تا بەرەنگارییەکیش بکات. ئەم کێشەیە بەکرێدەچێت دوای ئەوەی باتریەکە لەناو دەچێت یان زۆر بار دەکرێتەوە یان لە هەر دەمایەکی زیاتر لە ٦٠ پلەی سەنتیگراددا مانەوە دەکات. ئەم مامەڵانە دەبنە هۆی چوونەژوورەوەی بەشە داخەڵییەکان کە ئاڵۆزی لەندور کەڵک دەهێنن لەندور کەڵک دەهێنن کە دواتر هۆی ڕاکردنی موادی ئاگرگری دەبێت. تەنها یەک خانەیەک لەبەرەوە دەتوانێت خانەکانی دیکە بداتەوە بەتەنیا. بۆ ئەوەی هەموو ئەم خەڵەفە داگیر بکرێت، بەرهەمھێنەران پێویستە سیستەمێکی کۆنترۆڵی فشاری باش و ئەنجامدانی پرۆسیژنەکانی دەرکردنی ڕوونەوەی لەمخەڵەنگە یان گەیاندندا هەبێت. ئێستا زۆرینەی کۆمپانیاکان تایبەتمەندییەکانی ئاسایشی تایبەت دەدۆزنەوە بۆ ئەوەی لە بەرەنگارییەکانی ئەم جۆرە داپارێزێت.
هەڵگرتنی بەتاریەکان بەشێکی زۆر لە ڕووی گەرمی و شیلی هەوا دەکرێت. لەگەڵ تەحقیقات دەرکەوتووە کە کاتێک خانەکان لەسەر ٢٥ پلەی سەنتیگراددا هەڵگیراون، زۆرترین کات لە سێ جار زۆرتر لە خانەکانی تر کە لەنێوان ١٥ تا ٢٠ پلەدا هەڵگیراون دەکەن. تاقیکردنەوەی ئەلکترۆکیمیاییش ئەمەش دەگەڕێنێتەوە. کاتێک هەوا زۆر شیل دەبێت، زیاتر لە ٦٠% شیلی هەوا دەست بە کۆنکردن لە سەر تەرمینالەکانی بەتاری دەکات و دەرەوەی دەندانە چەقییەکان دەبەزێنێتەوە لە ناو خانەکەدا. ئەمەش زیاتر کردنەوەی کورتە داخڵییەکانی دەنگی زۆرتر دەکات. بۆ چاودێرییە دروستەکان، باشترە بەتاریەکان لەو شوێنانەدا هەڵگیرێن کە گەرمی لەسەر کۆنترۆڵدا بەردەوام دەمێنێتەوە. دوورخستنیان لە سارەنجام و گەراجەکان کە گەرمی لە ١٠ پلەیەک دەگۆڕێتەوە لە رۆژێکەوە دەرەوە دەکرێت. گرێبەستی شیلی هەواش زۆر گرنگە و دوورخستنی لە ٥٠% کەمتر. کیسهکانی ژێڵی سیلیکا باشترین کار دەکەن بۆ دەرکردنی شیلی یان زۆری و پاراستن لە زیانەکانی شوێنی شیل.
کاتێک بەتەریەکان زۆر دەمەنێنەوە لە ماوەیەکی درێژ، ئەوە بە شێوەیەکی بنەڕەتی سویچەکانی گەرمییە و یەکێک لە هۆکارە سەرەکییەکانی شکستیانە. کەسایەتی کە بەتەریەکانی لە نزیک دەروازەکانی گەرمکردن، لە نزیک مۆتۆرەکانی کارکردن، یان لەسەر خۆر بەجێی دەهێڵن، زۆر بە زوویی لە بەهێزبوونەوە دەبینن. کاتۆدەکان لە ماوەیەکی دوا دەست دەکەن بە شکاندن، کەواتە بەتەریەکە لە هەر ساڵێکدا توانای گرتنی کەمتر لە ١٥٪ تا گەل ٣٠٪ دەبێت. ئەگەر ئەم بەتەریانە بەردەوام بێت لە گەرمی زیاتر لە ٤٠ پلەی سەلیزیۆس دەگرێتەوە، شتێکی خراپ لە ناویدا دەوەرێت. ئەلیکترۆلیتەکە دەست دەکات بە گۆڕانی بۆ گاز، کە ئەوەش بازنەکەی دەکەوێتەوە و دەبێتە هۆی ئاڵۆزییەکانی ئاسایشی کاتێک دەیەوێت بەتەریەکە بەرگی بکرێت. لەوەی کە لە تاقیکردنەوەکانی ئینفرارێد دیدەین، گرینگە کە شوێنەکانی پەیداکردن لەژێر ٣٠ پلە بپارێزین. زۆربەی خەڵک ئەم کێشەیە دەدڵن لەوەی کە دڵنیایان لەسەر ئەوەوە کە بایەخێکی هەوای کافی لە دوروبەری بەتەریەکان هەیە بۆ گردەبوونەوەی هەوا و هەندێکجار ماددەیەکی بەرگریکردن لە گەرمی لە نێوان بەتەری و هەرچیەک کە دەکرێت گەرمی بەدەست بێنێت زیاد دەکەن.
بەرگەکانی لیتیۆمی دووبارە بارکردن هەرگیز لە ٤٠–٥٠٪ بارکردندا ڕەوانەیی خۆیان دەگرێتەوە. ئەم "ناوچەی گۆڵدیلاکس" دا داواکردنی کاتۆد و ئانۆد کەم دەکاتەوە، دەریان لە ئەندازیاری لیتیۆم دا دەخەینەتەوە - ئەو کارەکانەی کە دەبێتە هۆی زیان بە سەرچاوەکان. لە تەحڵیلی ٢٠٢٣ دا کە بەرامبەر ١٢ بەرهەمەوەری سەرەکی بەرگەی لیتیۆمی ئایۆنی دەربارەیەوە کرایەوە دۆزراوەتەوە کە ٩٢٪ یان بارکردنی بەشێکیان بۆ مەرجەکانی پاشەڕۆی کردن پێشنیار دەکەن، کە ئەو کۆنسێنسۆسەی گشتییەتی دەربارەیەوە دەردەبڕێت.
دواترین لە بارەی ڕاکێشاندنی تەواو دەبێتە هۆی خراپبوونەوەی کیمیاواڵەکانی دەرونی، بەڵام هەرگیز تەواو دەرچوونیان لە کار دەخات کۆپەری زیاد دەبێتە هۆی ئاگرەکان. لەگەڵ ئەو کۆدەی نەتەوەییەی ئاگرەکانی ٢٠٢٤ دا دەڵێت کە داخەوەی بەتەریەکان لە ٣٠٪ یارمەتی دەدات کە ئاگرەکان کەمتر ببنەوە بەرامبەر بە داخەوەی تەواویان. زۆربەی خەڵکی سادە دەیبینن کە داخەوەیان لە نێوان ٤٠ تا ٥٠٪ باشترین کارە، ئەمەش ڕێگە دەدات بۆ لەدەست دانی ٥٪ ی مانگانەی تەنها بەبێ ئەوەی بەتەریەکە تەواو لە کار بکەوێت کە دەکاتە هۆی زیانەکان.
جەختە ژێر هەموو ژەمارێکی چاکەوە، بەتەریە لیتیۆمیەکان ساڵانە ٢-٤% ئاستیان لەدەست دەدەن لەبەر چەمکی سۆلید-ئێلێکترۆلیت (SEI) زیان. بۆ مەبەستی پاشەنگاندن زیاتر لە شەش مانگ، چالاکیان بکەنەوە بۆ ٥٠% هەر ٣-٦ مانگێک لەبەر ئەوەی داخەوەیەکی ژێرین بەرەوپێش بخەنەوە. لەکاتێکدا سیستەمەکانی بەڕێوەبردنی بەتەریەکانی ئۆتۆماتیک لە زانیاریەکانی سەر بەرگەی گەرمی دەبەزەن، بەرێوەبردنی دەستی کافیە بۆ بەکارهێنەرەکان.
بڕوایەکی گرنگ :
| ماوەی هەڵگرتن | ئەوەی پێشایەتی دەکرێت |
|---|---|
| <٣ مانگ | پاشەنگاندن لە ٤٠-٥٠% |
| ٣-١٢ مانگ | چالاککردنەوەی چوارچۆنکانە |
| >١٢ مانگ | بەکارهێنانی ئاگەرەکانی فشار |
بەتەریەکانی لیتیۆم-یۆن لە کاتێکدا باشترین کار لێدەکەن کاتێک دەخەن لە نێوان 15°C و 25°C (59°F–77°F) . دەرکردن لە خوار 0°C (32°F) هەڵدهنگی یۆنی کەم دەکات، لە کاتێکدا گەرمی زیاتر لە 45°C (113°F) خەمگەری گەرمی دەبەزێت بەهۆی دەرچوونی سێپارێتۆرەکان. لێدوانەکان نیشان دەدەن کە سێلەکان کە لە 35°C دەخەن 30% ئاستی بەربەستیان کەمتر دەبێت 30% more capacity annually لە یەکەکانی تر کە لە 20°C دەخەن.
| Rewşa | ڕێژەی دڵخواز | دەرەوەی خطر |
|---|---|---|
| Germahî | ١٥°C–٢٥°C (٥٩°F–٧٧°F) | کەمتر لە ٠°C یان زیاتر لە ٤٥°C (٣٢°F–١١٣°F) |
| Rênekên Rewşiyê | ٤٥–٥٥% | >٩٠% |
هەرگیز بەتەریەکان نەگرە لە نزیکی ڕادیاتۆرەکان، یان لە ڕۆڵی گەرما دا، یان لە ماشینەکانی داخراوەکاندا لە کاتی هەوای گەرم. کۆنتڕۆڵی گەرما زۆر گرنگە بۆ تەندروستی بەتەریەکە. کاتێک گەرما ١٠ پلەی سەنتیگراد (نیوەی ١٨ فارەنهەیت) یان زیاتر لە هەر ڕۆژێک دا گۆڕانکاری دەکات، ئەلێکترۆدەکانی داخیلی ڕاستەوخۆ گەورە دەبن و کۆدەبن، ئەمەش پێچەوانەی تنشین میکانیکی دەکات لە ماوەیەکی درێژ. بۆ کۆکردنەوەی بچوک لە ماڵ یان دەرهێنەرخانە، جۆفەرەکانی پلاستیکی کۆنەوکەرەوە باشترین کار دەکەن کاتێک لە شوێنێک دا دەنرێن کە گەرماکەی لە حاڵەتی تێکدەرەوەدا بێت. ئەو کارەگەورە دەرهێنانە دوای سیستمی HVAC دەکەون کە دەتوانێت گەرماکە لە نێوان ±٢ پلەی سەنتیگراد بپارێزێت. ئەمەش یارمەتی دەدات بەشەکانی تایبەت لە ڕێژەیەکی زۆر کەمترەوە کار لەناو بخەن، کە ئەوەش ژیانی کلیلی بەتەریەکە کورت دەکات.
کاتێک هێزانی ڕووباری زیاتر لە ٧٠٪ دەبێت، تەرمینالەکان دەست دەکەن بە شۆشەیی و خطرەکە هەیە کە ئەسیدی هیدرۆفلۆریک دەست بە دروستبوون دەکات لە ناو جۆڵەکانی کۆڵەکە، ئەمەش ژیانی کۆڵەکە دەکەمێتەوە تاکو ٤٠٪ لە ئاوا هەڵبەست و ڕووباری گەرم. لە کاتێکدا ڕووبار کەمتر لە ٣٠٪ ببێت، کارەبای ساکن دەبێتە کێشەیەکی گەورەتر کە دەتوانێت بەشە ئەستەمەکان بخاتەسەر. داڕێژی هەوای باش لێرەدا گرنگە، هەوای ڕاکردن بە نێوان شەش و دە دەستبەجێکردنی تەواو لە هەر کاتژمێرێک دەتوانێت هەڵوەشێنرەوەکانی ئۆرگانیکی فرەیلیک بۆنگەیەکانی کۆڵەکەی کۆنەکان دەربکەوێت. زۆربەی ئامادەخانەکان یانی سیلیکا گەل دەکەن یانی دیووبارکەرە ئاسۆییەکان بۆ داڕێژی هەوای یەکسان دەبەکەن، ئەمەش بە تایبەتی گرنگە بۆ مەزنەوەی کۆڵەکانی لیتیۆم ئایرۆن فۆسفات چونکە زۆر ئەستەمە لە گۆڕانکاری ڕووبار. خەڵکی مامۆستایەت لە پەیمانگەکاندا گشتەوە دەربارەی چاودێری و ئامادەکردنی ئەم کۆنتڕۆڵە ئاوایەتییانە پێشنیار دەکەن.
بۆ بەکارهێنانی ڕۆژانە یان هەفتانە، بەتەریەکان لە شوێنێکی خووی و سەرووی گەرمی داخوام (١٥–٢٥°C/٥٩–٧٧°F) لە حەیسەتی ٤٠–٥٠٪ دا دەستوور بکەن. ئەمەش دەبێتە هۆی کەمبوونی توندوشی ئەلێکترۆد و هەروەها ئامادەیی دەبێت. جۆفەرەکانی ناگونجاوەی کارهێنانی بەکاربهێنن، لە کۆکردنەوەیان لەسەر یەکیان دەرگیری بکەن و بەتەریەکان لە توخمە مەتالییەکان دوور بەسەن. لەماوەی ٣٠ ڕۆژ زیاتر لە ماشینەکانیان دەنەخەن تا بەتەریەکە لە دانەوەی ناپێویست دەرگیر بکرێت.
بەتەریەکان کە بۆ ماوەی شەش مانگ یان زیاتر دەستوور دەکرێن پێویستیان بە کۆنتڕۆڵکردنی گەرمی و شۆری هەیە:
| کارەکە | بارودۆخی ئاسان | دامەزراندنی پشکنین |
|---|---|---|
| دانەوەی شارج | ٤٠–٥٠٪ | هەر سێ مانگێک یەک جار |
| Temperaturaya Bîrî | ١٠–٢٠°C (٥٠–٦٨°F) | ماویکی |
| Rênekî | کەمتر لە ٥٠٪ شۆری | هەردوو هەفتە |
ڕاپۆرتێکی ئاسایشی بەتەری ساڵی 2023 دۆزییەوە کە بەتەریەکان کە بە تەواوی داچوون لە ماوەی 6 مانگ 18-22% توانایان لەدەست دەدات، لە کاتێکدا تەنها 2-4% لە کاتێکدا داچوون لە نیوەیەتی. زۆرترین پێشنیار لەبارەی هەڵگرتنی بەتەری بە تەنیشتی دەکرێت.
بەتەری لیتیۆم-ئایۆنیک لە مانگێکەوە 1.5-2% خۆی لەدەست دەدات. بۆ ئەوەی لە داخستنی قورس داڕێژێت، دووبارە داخستنی بۆ 50% لە هەر 6-9 مانگێکدا، بەڵام هەرگیز لە 85% زیاتر نەکەوێتەوە لە کاتی داخستن. ڕێدانەوەی داخستن لە کەمتر لە 5% سولفەتیۆن تێکدەشکێت، ئەمەش پرۆسەیەکی کەمبوونە کە ساڵانە دەبێتە هۆی دەرچوونی 740 ملیۆن دۆلاری ئەمریکی لە کارە سەرەکییەکانیشەوە (پۆنۆن 2023).
لە ئەندامانی سەرەکییەکانی بازاڕ وەک UL Solutions و National Fire Protection Association دا، گەشتە ڕێنماییە بنچینەییەکانی داگیران داڕێژە دەدەن. دەمای گەرمی بێت لە نێوان ١٠ تا ٢٥ پلەی سێلیزیۆس کە دەکاتە ٥٠ تا ٧٧ فارێنهاyt و لەوەدیش دا ڕێژەی شیلی هەوا لە نێوان ٥٠ تا ٦٠ لەسەد دا بە تەواوی گونجاوە. بەپێی ستوونداری NFPA ٨٥٥، دەبێت کە بەتەریاکان لە هەر شتێکی کە دەتوانێت بەرکەوێت دوور بێت و دەبێت هەموو کاتێک چاودێری لەسەر دەمای ئەنجام دەرکەوێت. هەندێک شتی گرنگ کە دەبێت بیر لێبکەیت کاتێک ئەم بەرگە زۆر بەهێزەکان هەڵدەگریت ئەوەیە کە هەمیشە لە سەرەوە بەرگەکەیان لەماوە دەبێت و هەرگیز نەدەیت هەڵدۆزنەوە بە شێوەیەکی ئازاد. بۆ کارە بچوکەکان، داواکردنی ئامێرە تەرمەلییەکان و سیستەمی داگیرانی فعال گونجاوە. ئەم تەکنیکانەش کەمکردنەوەی ئەو هەڵدەوە سەختانە دەکات کە بەتەریاکان دەست دەکەن بە زۆر گەرمبوونەوە.
لەگەڵ یەکێک لە مامۆستاکانی ساڵی 2023 دا کە لە بەتەریەکانی وێنەگرتنی 2,000 دانەی بەتەری تۆمارکراوی ئامێرەکارییەکان دەربارەیەوە ئەنجامدراوە، دەرکەوت کە ئەو بەتەریانەی کە لەماوەی 18 مانگدا داخەستنیان هەڵەبووە دوو سێیەمی کاپاسیتەکەیان لەدەستداچووە. ئەوانەی کە لە بەرگەرییە باشەکاندا مانەوە تەنها 20% کەمیان کردووە. کاتێک کاپاسیتەی بەتەری بەم شێوەیە کەم دەبێت، دەریان دەکەوێت کە لەبارەی کەمبوونی فشاری کورەنگە و شێوازێکی ناوخۆیی به ناونی لیتیۆم پلەیتینگ لە سەر ئەلێکترۆدەکاندا گرێبەستێکی زۆر هەیە. لە ئەنجوومەنی زانیاریەکاندا دەرکەوت کە زۆربەی ئامێرە زیرەکان زوو دەشکنن لەبەر ئەوەی خەڵک زۆرجار لەماوەی شەوەکاندا ئامێرەکەیان دەخەنە سەر چارجەرەکە و هەروەها دەمای گەرمی یەکێک لە هۆکارەکانیش دەبێتەوە. بەڵام لەبەرچاوەکانی زانستییەکان دەڵێن کە هۆکاری ئەمەش هەڵوەشانی زووتری لایەری SEI و هەروەها شکاندنی کیمیایی لەگەڵ شیرەی ئەلێکترۆلایتی دەخەڵەتەوە کاتێک بەتەریەکە زۆرکات لە حاڵەتی چارج کراودا مانەوە.
زۆربەی خەلکی توانا داڕێژە دەدەن کە دووبارە بارکردنی بەتەریەکان دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ڕاکەشە کیمیاییە ناخوازەکان لە ناویاندا. لەگەڵ ئەنجامەکانی کۆمەڵگای ئێلێکترۆکیمیاییەوە، دەرکەوتووە کە بەتەریەکان کە لە حاڵەتی بارکردنی تەواو (١٠٠% SOC) دەماوێت، ڕێزیستانسی ناوخۆییان ١٥% لە مانگێکەوە زیاد دەبێت. ئەمە زۆرتر لەو کەسایەتییەیە کە بەتەریەکان لە حاڵەتی ٦٠% بارکراوی دەماوێت کە ڕێزیستانسی ناوخۆییان تەنها ٢.٢% لە مانگێکەوە زیاد دەبێت. کۆمپانیاکانی گەورە وەک دێل و تسلا پێشنیار دەکەن کە بەتەریەکان لە نێوان ٤٠ تا ٦٠% بارکراو بەردەوام بێت بۆ بەهێزکردنەوەی کیمیاوازانی دەرەوەیی. کاتێک بەتەریەکان بۆ ماوەیەکی درێژ دەهەنگێنرێت، باشترە هەر سێ مانگێک یەکجار گۆڕانکاری لە سەرجەمی کاڵاکان هەبێت. دووبارە بارکردنی هەموو یەکەکان بۆ نزیکەی ٥٠% هەر ٩٠ ڕۆژێک دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی دەرچوونی ناوخۆیی و لە بەرەنگاربوونی پرسیارەکانی وردەوە وەک لەناوچوونی مەودا بە شێوەیەکی دایمی کاتێک سەدی بارکراوی کەمتر لە ٢٠% SOC بێت.
بەتەرییەکانی لیتیۆمی دووبارە بارکردنەوە دوژمنی سەرەکی دەبێت دوای ڕاکەفتنی گەرمی، خەڵەی ئاگر و تەقینەوەیان لەبەر شێوازی ناوخۆیی هەڵگرتنیان لە هەرەمەت و شێرپەزانی زۆر.
بۆ زۆرکردنی ماوەی کارکردن، بەتەرییەکانی لیتیۆم لە ماوەی چارجی ٤٠-٥٠٪ دا هەڵگرە لە شوێنێک کە دەوروبەرەکەی کۆنتڕۆل دەکرێت و گەرمی دوایی ١٥-٢٥ سەدی و شێرپەزانی ٤٥-٥٥٪ دا بەردەوامە.
بۆ هەڵگرتنی درێژخایەن، بەتەرییەکان لە چارجی ٤٠-٥٠٪ دا نگه‌دات، شێوازی دەوروبەرەکەی بەردەوامی تەقیب بکە و هەر سێ-شەش مانگێک چارجیان بکە بۆ نزیکەی ٥٠٪ بۆ پێشگیری لە دەرچوونی کارەبای تەواو.
چارجی بەشێک کاریگەری کەمکردنەوەی زۆری لەسەر بەشەکانی بەتەری داردەخات، تەقینەوەی کیمیاوی کەم دەکات و یارمەتی دەدات بۆ هەڵوەشاندنەوەی ناوخۆی کیمیاوی کە بەرەنگاری تەقینەوەی ناخوازراوی کیمیاوی دەکات و ماوەی کارکردنی بەتەری دیاری دەکات.